Yarım diz protezi, diz kireçlenmesinde kullanılan çok başarılı bir tedavi yöntemidir. Yarım diz protezi başarılı olduğu kadar son derece teknik bir cerrahidir.

Kireçlenme denince insanlar, çamaşır makinesinde olduğu gibi dize kirecin çöktüğünü ve ilaçlar ile kirecin çözülebileceğini zannetmektedir. Bu algı sonucu çoğu hasta suistimal edilerek ameliyat dışı basit ve hastalığı yok etmeyen tedavi yöntemlerine yönlendirilmektedir.

Kireçlenme halk arasında bilinenin aksine eklemdeki kıkırdağın harabiyeti hatta yok olmasıdır.

Kıkırdak dokusu dizde yastık görevi görür, gelen yükleri emer. Kıkırdak bir otomobilin lastiğine benzetilebilir. Lastik patladığında hareket etmeye devam edilirse, jant lastiği paramparça edecektir.

Kıkırdak hasarlandığında da sert olan kemik yumuşak kıkırdağı ezecek ve parçalayacaktır. Patlak lastiğin olduğu tarafa otomobilin yatması gibi; hasarlı kıkırdak varlığında da yürüyüş bozukluğu ortaya çıkar.

Dizin iç kısmı çöküp eğilmeler başlar. Kireçlenme tam da böyle bir hastalıktır. Paramparça olmuş bir lastik değiştirilmeden düzeltilemeyeceği gibi kireçlenme gelişen yani kıkırdağı paramparça olmuş bir diz de protez cerrahileri ile değiştirmeden tam tedavi edilememektedir.

Yarım diz protezi ne zaman kullanılır?

Diz kireçlenmesi özellikle dizin tek bölgesini etkiliyorsa (çoğunlukla dizin iç tarafı) yarım diz protezi altın standart tedavi yöntemi olmaktadır.

Burada yarım diz protezi için hastanın uygun olup olmadığı nasıl anlaşılır? Sorusu karşımıza çıkmaktadır. Hastanın tanısını koymak ve yarım diz protezi için uygun olup olmadığını öğrenmek zor değildir.

Hastanın hikayesi, muayenesi ve basit ayakta çekilmiş röntgenleri ile bu ameliyata karar verilebilir. Bazı durumlarda protezin tipine karar vermek ve uygun olup olmadığını kesinleştirmek için MR tetkiki de istenebilir.

Yarım diz protezi ameliyatı nasıl yapılır?

Dizin ön kısmından yapılan küçük bir kesi sonrası eklem kapsülü açılıp hasarlı olan dizin iç kısmındaki kemikler temizlenir.

Hastanın dizinin ön ve dış kısmındaki tüm anatomik yapılar korunur. Hasarlı kemiklerin yerine, uyluk ve kaval kemiğine tutunan küçük implantlar yerleştirilip, iki implant arasına özel bir polietilen ara madde yerleştirilir. Daha sonra kapsül, cilt altı ve cilt dikilerek ameliyat sonlandırılır.

Yarım diz protezinin avantajları

Yarım diz protezi, total diz protezi için gereken kesiden çok daha az bir kesi ile yapılır. İltihap riski total diz protezine göre çok daha düşüktür. Yara iyileşmesi daha hızlıdır. Kanama miktarı çok daha azdır. Hastanın dizinin ön ve dış kısmındaki anatomik yapılar ve bağlar korunduğu için; hastalar daha aktif olarak ve daha özgür günlük hayatlarına dönebilir. Yani fayda açısından çok fazla üstünlüğü olsa da; çok deneyimli kişilerce yapılması elzemdir.

Yarım diz protezi yerine ameliyat dışı tedaviler kullanılabilir mi?

Yarım diz protezi ameliyatı ile amaç; ağrıyı gidermek, eklem hareketlerini artırmak veya korumaktır. Hastalar ameliyat öncesi;

•İlaç tedavisi

•Fizik tedavi

•Ortez kullanımı

•Fitoterapi gibi değişik tedavileri uygulayabilir.

Bu tedaviler ağrıyı azaltıp, hareketi artırabilir; fakat hastalığı yok etmez. Hastalık ilerlemeye devam eder. Dolayısı ile bu tedaviler ile gereksiz yere uzun süre kaybetmek; maalesef kireçlemenin ilerlemesine ve hastanın yarım diz protezi şansını kaybetmesine yol açabilir.

Kireçlenme hastanın genel sağlığında bozulmaya yol açmadığı için; hastalar genelde cerrahi tedaviyi geciktirmeye meyillidir. Bu da maalesef çoğu hastanın bu ameliyat şansını kaybetmesine neden olmaktadır.

Yarım diz protezinin çeşitleri nelerdir?

Yarım diz protezinin hareketli ve hareketsiz ara yüzeyli olmak üzere 2 çeşidi vardır.  Hastaların muayene sonucuna göre hangisinin uygun olduğuna cerrah karar verir.

Yarım diz protezi ameliyatının yaşı var mıdır?

Kireçlenme için en büyük risk yaştır. Orta yaştan sonra (40-50’ li yaşlar) kireçlenme riski giderek artar. Dolayısı ile orta yaştan sonra yarım diz protezi de uygulanabilmektedir.

Yaşamı boyunca her iki kişiden birinde kireçlenme görülmektedir. Kireçlenme yaşlılarda en fazla sakatlık nedeni olan hastalıktır.

Kadınlarda üç kat daha fazla görülür. Kilo, aile öyküsü, şekil bozuklukları, geçirilmiş diz ameliyatları (özellijkle menisküsün alınması) ve travma en önemli risk faktörleridir.

Yarım diz protezi ameliyatı sonrası ne zaman yürünmeye başlanır?

Ameliyat günü veya hemen ertesi gün hastalar tam yük vererek yürümeye başlayabilir. Hastaların sadece 1-2 hafta koltuk değneği kullanması yeterlidir.

Yarım diz protezi ameliyatı sonrası fizik tedavi gerekir mi?

Ameliyat sonrası egzersizlerini düzenli yapan hastalar için çoğunlukla fizik tedavi ihtiyacı olmaz. Ama egzersizlerini yapmakta zorlanan ve kasları zayıf hastalarda fizik tedavi önerilmektedir.

FZT. OSMAN ACIKARA SİZLERE ŞİFALI GÜNLER DİLER…