İBECİK'DE İBECİK BEZİ DOKUMACILIĞI KURSU AÇILACAK

İlimiz Gölhisar İlçesine bağlı İbecik Köyü’ne giderek köylüler bir araya gelen Burdur Valisi Tülay Baydar Bilgihan, köylü kadınların talebi üzerine Burdur’un tarihi dokuması coğrafi işaretli ‘İbecik Bezi’  dokumacılığı kurslarının açılacağı müjdesini verdi.

Geçtiğimiz Çarşamba günü öğle saatlerinden eski İbaecik Belediye Başkanlığı binası önündeki avluda köy meydanında köylüler bir araya geldikten sonra ‘İbecik  Bezi’ dokumacılığı hakkında önemli açıklamalarda bulunan Burdur Valisi Tülay Baydar Bilgihan: “İbecik bezi bölgeye özgü bir bez. dolayısı bu dokuma kumaşının mutlaka burada devam etmesi lazım. Gölhisar Kaymakamlığımızın çok güzel bir çalışması var. Kibyra Antik Kenti girişinde böyle bir çalışmaya başladılar. Tabi sadece Gölhisar’da Burdur merkezde de var. Ama asıl yeri menşei burası İbecik köyü, o yüzden burada bu kursumuzu açacağız. İbecik Bezi dokumacılığını canlandıracağız.” dedi.

Öte yandan Vali Bilgihan, köylülerle yaptığı toplantı esnasında halen 10 kadının evlerinde dokuduğu  İbecik Bezi’nin kurulacak kadın kooperatifleri aracılığı ile de pazarlanabileceğini aktardı.

İBECİK BEZİ

İbecik bezi , 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 28.04.2021 tarihinden itibaren korunmak üzere 07.08.2023 tarihinde tescil edilmiştir. İbecik Bezi; el dokuma tezgâhlarında yüzde 100 pamuk ipliği kullanarak belirli motiflerle, kendine ait bir dokuma tekniği kullanılarak üretilen ince dokumadır. Bu dokumanın rengi, doğal pamuk rengi olan krem rengidir. Dokuma sıklıkla pamuk ipliği kullanılsa da, bazı ürünlerde yün, nadiren de ipek iplik kullanımı görülür. İbecik Bezi, “İbecik Destarı” olarak da bilinir. Coğrafi sınırda motife “yanış” adını verir. En çok kullanılan motifler sülük yanış, topak yanış, zencir yanışı, eğri sulu ve fardı isimli motiflerdir.

İbecik Bezi; pamuk çözgü ve atkı ile bezayağı dokuma örgüsü tekniğinde zemini ve dokuma sırasında beyaz ya da renkli desen atkıları ile desenleme yapılarak dokunur. İbecik Bezi, benzer kalınlıklarda atkı ve çözgü ipliklerinden oluşur. Dokuma esnasında atkı ipliği, birbirini izleyen çözgü ipliklerinin sırasıyla altından ve üzerinden geçerek, genellikle sıkı bir dokumayla kumaşı oluşturur. Atkı ve çözgü için 20/1 pamuk ipliği kullanılır. Motifler (yanış) için ise diğerlerine göre daha ince bir pamuk iplik kullanılır ve bu iplik 12 kat sarılarak kalınlaştırılır. Bezayağı tekniği kullanılarak oluşturulan bu dokumada, dokumaların karşılıklı kısa kenarlarında ipliklerle yapılan motifler yer alır. İbecik Bezinde geometrik motif ve desenler dokunur. İbecik Bezi, erkek baş giyimi (dastar), peşkir, sofra bezi, men-dil (sofra peçetesi), kuşak günümüzde daha çok ev tekstili, şal olarak kullanılmıştır. İbecik Bezi başörtüsü, şal, elbise, masa örtüsü, sehpa örtüsü, perde vb. ürünlerin üretiminde kullanılır. İbecik Bezinin geçmişi eskiye dayanır. İbecik Köyünün ekonomisinde ve kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

ÜRETİM METODU:

İbecik Bezinin çözgüsü ve atkısı, 20/1 pamuk ipliği ile dokunur. Ham iplikler çözgü̈ hazırlanmadan önce haşıllama işlemine tabi tutularak, dokumada ipliklerin birbirine karışması ve kopması engellenir. Haşıllanan iplikler çile halinde büyük masuralara sarılarak el çözeği oluşturulur. Zeminde tahta yüzey üzerine, karşılıklı 2 sıra çivi (mıh) çakılarak çözgü̈ için düzenek hazırlanır. Hazırlanan çözgü̈ top şeklinde sarılıp tezgâha aktarılır. Kumaşın zemin örgüsü bez ayağıdır. Çözgü ve zemin atkısı olarak aynı kalitede iplik kullanılır. Desen yapan 2. atkı ipliği diğerlerine göre daha incedir ve 12 kat sarılıp kalınlaştırılarak uygulanır. Dokuma sırasında el ile desen oluşturulur. Desen atkısı, kullanılacak motife göre küçük yumaklar şeklinde hazırlanıp mekik yerine elle taşınır. Motifler, serpme düzen ile kumaş yüzeyine işlenir. İbecik Bezi kumaş dokumacılığında kullanılan tezgâhlar, Burdur ilindeki marangozlar tarafından ve genellikle ceviz ağacından yapılan çukur tezgâhlar olup “düven” adı verilir. Düvenler 2 çerçeveli, gücülü ve pedallıdır. Bezayağı tekniğinde üretim yapıldığından İbecik Bezinin seyrek dokunarak yumuşak bir yapısının olmasıdır. Atkı ve çözgü ipliği olarak tek kat, sarı kıvrak olarak adlandırılan sık bükümlü 20/1 ham pamuk ipliği, desen ipliği olarak ham pamuk rengi veya ağartılmış pamuk rengi, bazen renkli veya simli iplikler ile brokar tekniğinde her motif için ayrı bir ilave atkı ipliği kullanılarak desen oluşturulur. İbecik Bezinde tek kenarda şerit şeklinde motif bulunur. Coğrafi sınırda motife “yanış” adını verir.

Halil İbrahim Kara